„Signal box/Nastawnia” o znaku w sztuce

Signal box/Nastawnia — budynek/miejsce przy torach kolejowych, z którego kontrolowane oraz obsługiwane są znaki, zwrotnice i reszta podległej infrastruktury.

Publikacja „Signal box/Nastawnia” poświęcona jest sztuce posługującej się znakiem, symbolem bądź wykorzystującej je w swych narracjach. Pokazuje szeroki wachlarz możliwości: od prac zmierzających w stronę logotypu, upraszczających wypowiedź, gdzie obraz staje się znakiem, aż po swobodne gry i manipulacje znakami, symbolami, dekonstruujące ich dotychczasowe znaczenie w pryzmacie teraźniejszości. „Signal box/Nastawnia” jest zarazem historycznym zarysem problemu: od cyklu „Wobec człowieka” Jarosława Modzelewskiego z 1980 roku do „Chłodni” Łodzi Kaliskiej z 2004.

Znak jest naturalnie predestynowanym obiektem dla działań artystycznych. Niewyobrażalne jest dzisiaj funkcjonowanie jakiejkolwiek dziedziny życia bez sygnalizacji, wskazówek itp. Bezprecedensowy rozbrat kultury i natury „osiągnięty” w 20. wieku zdaje się być faktem ostatecznym, niemożliwym do odwrócenia, złagodzenia czy pogodzenia. Znak, symbol pełni tu jedną z ważniejszych ról, warunkując kulturowe porządki. Drążąc dalej, symbol stanowić zaczyna kierunkowskaz, wdzierający i warunkujący plan mentalny.

Znak traci swą funkcję informacyjną, stając się narzędziem opresyjnym — organizerem życia w rękach różnych władz: ekonomicznych, społecznych, państwowych, religijnych. Prezentowane prace sygnalizują problemy, zagrożenia, wytrącając z posłusznego podporządkowywania się wyznaczanym kierunkom oraz zachęcając do stawania się krytycznym obywatelem. „Signal box/Nastawnia” konfrontuje. Wizualny aspekt prezentowanych prac, oddziałujących na siebie, kształtuje obszar przemieszania znaczeń oraz kolorystycznej gry barw tradycyjnie przypisanych danym znakom.

Natłok, przenikalność i współegzystencja znaków, symboli buduje albo chaos, albo labirynt posiadający swój cel. Obsługujący/kierujący nastawnią w obu przypadkach jest wyimaginowany, niejasny w swych pobudkach, postępowaniu.

Spis treści
Krzysztof Morcinek, Stanisław Ruksza „Signal Box/Nastawnia”
Sebastian Cichocki „Tomasz Bierkowski, ‘Flirt Towarzyski’ na podstawie ‘Handbuch fuer den Gebrauch im Deutsch-Polnisch’”
Stanisław Ruksza „Grafika Polska ze zbiorów SP nr 10 w Tarnowskich Górach Marka Glinkowskiego”
Jaromir Jedliński „Reperowanie przestrzeni publicznej (na przykładzie działań Rafała Jakubowicza)”
Kazimierz Piotrowski „Flags for Europe — Klaman's vision of Neuropa”
Andrzej Wajs „Wojna na Bałkanach obudziła…”
Maria Morzuch „Barwy klubowe”
Kazimierz Piotrowski „New Pop — New Deal — aktualna doktryna Łodzi Kaliskiej”
Andrzej Kwietniewski „Próba personifikacji orła”
Marek Janiak, Andrzej Kwietniewski „New pop (objaśnienia w 11 punktach)”, „Chłodnia”
Bożena Czubak „Znaki, powtórzenia i różnice”
Małgorzata Kurzac „Światopoglądowy rebus czyli gwiazdy i inne znaki”
Maria Morzuch „Eksponaty historii”
Łukasz Gorczyca „‚A’ jak…”
Stanisław Ruksza „Jerzego Truszkowskiego piktozofia znaków”
Jolanta Ciesielska „Looper”
Biogramy

rok wydania: 2005
format: 16 × 16 cm
objętość: 144 strony
oprawa: miękka ze skrzydełkami
reprodukcje kolorowe
j. polski/angielski/czeski
projekt graficzny i skład: Krzysztof Morcinek
wydawca: Galeria Sztuki Współczesnej BWA
ISBN 83-88254-375, 978-83-88254-376